Ger's Reisverslagen

Marokko winter / voorjaar 2018

Ait Ben Haddou - Zagora

Woensdag 14 maart 2018

Onze volgende bestemming is Ait Ben Haddou en de route gaat over de Hoge Atlas via de Tizi-n-Tichka (Tizi betekent Pas) met de afdaling langs het plaatsje Telouet. De tomtom geeft 189 km aan. Het eerste deel over ca 70 km gaat gesmeerd over normale vlakke wegen. Daarna gaan we stijgen en na een tiental kilometers zien we dat er aan de weg wordt gewerkt. Dat resulteert in omleidingen en zelfs delen waar we om beurten langs de werkzaamheden worden geleid. Dan staan we dus een minuut of tien stil en worden direct belaagd door de verkopers van kristalstenen die hier in de meest vreemde kleuren worden aangeboden. Ze worden nog net niet ter plekke in de gewenste kleur gespoten. De laatste tien kilometer naar de top zijn de werkzaamheden al enige tijd klaar en is de weg driebaans geworden met een alternerende wisselstrook om de soms zeer langzame vrachtwagens in te halen. Ook hier zien we al de resultaten van de weersomstandigheden die nu al voor verschuivingen in de rotsen heeft gezorgd en door die steenlawines is een driebaans deel al weer tweebaans geworden. Een weg aanleggen gaat redelijk maar de omgeving stabiliseren moet nog worden geleerd.
Een paar kilometer na het hoogste punt van 2260 meter is de afslag naar Telouet. Een vreemde afslag want je moet eerst de oprit voorbij rijden, de auto keren (daar is wel plaats genoeg voor) en dan de duik naar beneden maken en steil de berg afrijden. Over een lengte van 20 km dus tot aan Telouet is men bezig de weg te verbreden. Dat is dus weer rustig naar beneden hobbelen met een grote stofwolk achter de auto aan. Na Telouet wordt de weg mooi en goed berijdbaar. Ook de omgeving gaat zich van zijn mooiste kanten tonen. We rijden tussen bergen en heuvels in allerlei kleuren. Rood-bruin in alle schakeringen, geel als zand, groen als een soort leisteen, wit door de zouten die er zijn opgeslagen, grijs op de grotere afstand en natuurlijk het wit van de sneeuw die nog op de hoge bergen ligt. Na enige tijd gaat de weg een riviertje volgen en is de vallei stevig uitgesleten in de rode bodem. In de vallei het groen van de bomen en de gewassen. In eerste instantie staan er nog geen palmbomen maar als we lager komen gaan zich die ook presenteren. Als we in Ait Ben Haddou aankomen zitten we op een hoogte van ongeveer 1300 meter.

Donderdag 15 maart 2018

We staan met de camper op een camping in het nieuwe Ait Ben Haddou. Het oude dorp ligt aan de overkant van de rivier en alvorens we dat gaan bezoeken gaan we met de gids naar zijn lemen woning. Daar is het zijn moeder die de scepter zwaait. Ze wonen daar met 11 personen. het is nogal kaal voor onze begrippen maar wel ruim en lekker koel door de dikke muren. Daarna over de zandzakken naar de andere kant van de rivier. Tot voor 7 jaar was dit de enige mogelijkheid om in het oude dorp te komen. In geval van zware regenval was het mogelijk dat de rivier 4 meter steeg zodat het dorp enige tijd niet bereikbaar was. We zwerven door het plaatsje tot helemaal boven op de heuvel waar de agadir staat, dit is de graanopslag die als laatste kon worden verdedigd tegen aanvallers.

Vrijdag 16 maart 2018

Als we richting Zagora gaan zien we al vrij snel de verschillen met het noorden van Marokko. Behalve dat het er erg kaal is en de enige begroeiing langs de rivieren staat, zien we schone opgeruimde stadjes met goed onderhouden huizen, praktisch geen ezeltjes meer en zelfs de wegen zijn zeer goed te berijden. Op dit moment hebben we wel te maken met een keiharde noordwesten wind die vooral in de bergen wel tot windkracht 8 is aangewakkerd. Ook stof en zand wordt hierdoor de lucht ingezogen waardoor er een vage mist ontstaat. Als we in Zagora zijn is dit alles weer verleden tijd en gaat de wind tegen de avond geheel liggen.

Zaterdag 17 maart 2018

Vandaag gaan we beginnen aan ons avontuur in de woestijn. Er komen 8 4wd auto’s en met 31 deelnemers, de gids en natuurlijk 8 chauffeurs gaan we om 9.00 uur op pad. De eerste stop is een commerciele. We gaan in een stadje kijken bij een ambachtelijke pottenbakkerij. De klei wordt gevormd, daarna een aantal dagen in de lucht gedroogd, waarna het in primitieve ovens wordt gebakken. Via een oude stad waar de “straten onder de woningen liggen, gedeeltelijk vervallen maar zeer koel en donker, komen we bij de handel. Allerlei potten, tajines, vazen, schaaltjes en schalen worden hier in de meest opvallende kleuren aangeboden. Na de koopwoede en het afdingen gaan we weer op weg naar de volgende stop, de koffie. Maar we nemen een afslag van de gewone weg en gaan via stoffige paden door de oase en de daarin liggende dorpjes. Deze dorpjes liggen langs de rivier die hier nog maar amper water heeft. Maar er is blijkbaar genoeg water om allerlei gewassen te verbouwen.
Als we weer terug zijn op de verharde weg zijn we spoedig bij de koffie. Vanwege de grote hoeveelheid (31 stuks) consumpties duurt het geruime tijd voordat iedereen is voorzien maar dat zijn we zo langzamerhand wel gewend. In de tussentijd kun je nog wat inkopen gaan doen in het plaatsje.
Dan weer op weg naar de plaats waar we gaan lunchen. We verlaten de verharde weg en gaan nu echt de woestijn is. Een echte weg is niet te zien maar de chauffeur volgt steeds reeds bestaande sporen. Soms loopt het gesmeerd met weinig stenen op de weg en loopt de snelheid op tot boven de 60 km p/u dan weer is het pad bezaaid met stenen en gaan we een stuk langzamer vooruit en de leukste stukken zijn het zand waar de auto heerlijk slippend doorheen schuift. Het terrein is verre van vlak en vooral bij de geulen waar soms het spaarzame water zich verzamelt gaan we steil naar beneden en aan de andere kant weer omhoog. Het uitzicht is wijds met op de achtergrond steeds een bergrug die steeds op zijn plek schijnt te blijven. Als we een flink uur gehobbeld, geracet, geslipt en gebonkt hebben arriveren we bij een Berbertent waar we de lunch gebruiken. Deze lunch is uitstekend en na het eten van een fijne Berbersalade en een paar spiesen kip van de BBQ gaan we weer op pad. Het vervolg is dus weer woestijn maar allerminst saai. De omgeving wordt afgewisseld met zandduinen, steenvlakten, enkele solitaire bomen, lager liggende stukken met lage struikjes, we zien dromedarissen, ezels en een paar vogels die vlak voor de auto opvliegen. We stoppen bij een waterput waar de eigenlijke put ca 1,5 meter rond en een waterstand op een diepte van ca 12 meter heeft. De moderne tijd heeft hier ook zijn invloed want al hangt er nog een emmer aan een touw, er zijn zonnepanelen en een elektrische pomp die een grote krachtige waterstraal geeft waarmee de troggen voor het vee snel kunnen worden gevuld. de volgende stop is een heuse oase. Een smal geultje met water loopt erdoorheen en bij de bron zijn zelfs kikkervisjes aanwezig. Niet lang daarna arriveren we bij de tenten waar we een nacht zullen slapen. Het geheel ligt tegen mooie zandduinen aan die uitnodigen om te beklimmen en op de top de zonsondergang te aanschouwen. De lucht is glashelder dus vanaf de top van de duinen is de omgeving goed te bewonderen.
Na zonsondergang terug naar de tenten en aanschuiven aan het diner wat door de 3 keukenhulpen en de chauffeurs is bereid. Na het diner is het kampvuur, met het op de auto meegebrachte hout, al aan het oplaaien en in de stralende warmte van het vuur is het goed verpozen. De ingezette muzikale omlijsting door de Marokkanen loopt niet zoals het hoort en sterft langzaam uit samen met het vuur.

Zondag 18 maart 2018

De volgende ochtend wordt een goed ontbijt geserveerd en is het tijd voor de terugreis die ons met een tussenstop voor alweer een kudde dromedarissen en een koffiepauze terugbrengt naar Zagora.


De pas op


Werkzaamheden aan de weg, veel stof


We zijn bijna boven, met een variatie aan uitzichten


We zijn aan de andere kant


Alweer de bloeiende amandelbomen bovan de 1500 meter


Variatie aan kleuren


Scherpe plooien


Zout poelen


Meer kan er echt niet op


Het uitgesleten dal met groen in de diepte


De weg slinger nar het dal


De oase achter de camping


Ait Ben Haddou en zijn kashbahs


Bovenop de heuvel de agadir voor de graanopslag


De stap zandzakken


Ezel in de stad


Oase, kale bergen en de Hoge Atlas op de achtergrond


Onderweg naar Zagora


De pottenbakker achter zijn draaischijf


Het uiteindelijke resultaat


De Berbertent voor de lunch


De waterput en de drinktrog in de woestijn


Omwonenden halen water. De tanks waren in en oogwenk gevuld


Karavaan onderweg


De kleine oase in de woestijn


Ons tentenkamp met de witte slaaptenten en de grote dinertent


Wandelen in de zandwoestijn


De zandduinen


Kijken naar de zonsondergang


Het zijn er gewoon twee


Het trotse schip van de woestijn